“Awawawawawawatzitzi”

Berbaro eguzkitarako kremagaz lotzen dot, eta Durangoko hainbeste gaztek eta gurasok be lotuko dau akaso. Hala eta guzti be, Berbarok ez dau udan bakarrik lan eitten; eguzkitarako kremarik biher ez danien bebai lanien dau Berbaro euskeran alde. Euskaraz BERBA eitteko AROa beti da ta.

1997.eko udan hamar urte neukezan. Eta ez nekidjen apenas euskaraz berbetan. Hile batzuk besterik ez zien Durangora etorri nintzenetik. Udalekuetara jueteko proposamena ein eustan amak- “Bihotz, sólo si tu quieres, ¿eh cariño?”. Aita denboraldi luzez ikusi barik egotiari ohitu nintzen, EEBBetan geratu zan ta. Baina ama eta ahizpa ez nabezan bi egun baino gehidjautan urrun eukin sekulan. Bazan, hala be, familia ez ikustie baino arazo larridjaue: promesai eustie.

Klaudia, Mikele eta hirurok ikastaldixen euskeraz eingo geñule promesa egin geuntzen alkarri eta Berbarori. Ostantzien, esan abien, “ezin zara juen”. Bildur nintzen promesa apurtziaz. Egidje esan, gurau naben nik ixilik geratu euskeraz berba ez eittie baino. Ez dakit euskeraz indioen moduen eitten naben, edo erdaragaz nahasten nabenik, ez naz gogoratzen. Gogoratzen doena da hamabostaldidje amaitu zanien, etxera heldu eta kanpotik heldu barri zan aitari euskeraz berba ein neutsela, eta oso harro eta irribarretsu erantzun eustela berak be euskeraz.

Hizkuntza barridje ikasten danien kategoria barridjek sortzen diez; mundue ulertzeko modu ezberdinek. Euskeraz ikasi naben losakue eta esterilie generue zehaztu barik dekiela. Euskeraz sustantibuei preposiziñue lotzen djakola, “Maialenegaz noie”, “Ainarari emon deutset”, edo “Izarok esan deuste” esaten danien lez. Euskeraz, eta beste hizkuntzetan ez, ilargidjek hildakuen argidje daridjo, eta suhiltzailiek sue amatau barik, hil eitten dabe. Olgetan da euskeraz, biherretik “huelga” hartzie esan gure dogunien. Euskera oso ederra dala konturatu nintzen.

Euskeraz zelan bizi ikasi naben udalekuetan, eta nire moduen beste askok pe Berbarori esker hau ikasiko aben. Beste batzuk, euskaraz ikasi be ikasiko abien Berbarogaz. Beste hainbestek, edo gehixauk, euskaraz ixeten jarraitzen dabe Berbaron bidez.

“Atzitzitzitzitzitziwawa” eta “awawawawawawatzitzi” euskarazko hitzak, aditzak akaso, ziela pentsetan naben “Sardina bat, bi sardina” abestidje ikasi nabenien udalekuetan Oronoz-Mugairen, hitzok zer esan gure abienik arduratu ez arren. “Xalbadorren heriotza” ikasi naben, eta urte horretan Spice Girlsen “If you wanna be my lover” abesten zan modura kanteten naben nik; belarridjaz. Urtiek pasau zien, sei bat, hurrengoz udalekuetara Berbarogaz ostera juen eta ganoraz, letra inbentau barik, “Xalbadorren Heriotza” kantau ixen naben arte, Adoainen (Nafarroan). Aukera eukin dot monitore ibiltzeko be, eta “Sardina bat, bi sardina” erakusteko umiei Durangoko Udan Olgetan programan, ugerilekurako bidien.

Ondo akordetan naz promesagaz, Berbarori, eta lagunei ein neutsena. Oin atzerridjen euskeraz ez ahazten ahalegintzen naz. Ostera be, promesa hori barriro hartu deigun eskatzen deutsuet Berbarok hogeitabost urte eitten dauzen honetan, opari moduen emoteko.

Bihotz Barrenetxea, Edinburghn.